آنفلوانزا یک بیماری تنفسی به شدت مسری‌ است که در اثر ویروس آنفلوانزا ایجاد شده و بینی، گلو و گاهی اوقات ریه‌ها را آلوده می‌کند.^۱ آنفلوانزا و سرماخوردگی هر دو بیماری‌های تنفسی هستند اما هر یک توسط ویروس‌های متفاوتی ایجاد می‌شوند. از آنجا که این دو نوع بیماری علائم مشابهی دارند، تشخیص تفاوت بین آن‌ها فقط براساس علائم دشوار است. به طور کلی، آنفلوانزا بیماری سخت‌تری نسبت به سرماخوردگی می‌باشد و علائم آن شدید‌تر است.^۲ اکثر عفونت‌های تنفسی ویروسی مانند سرماخوردگی معمولاً طی چند روز ظاهر می‌شوند و از بین می‌روند، اما هیچ‌گونه عوارض دائمی بر جای نمی‌گذارند.^۳ افرادی که دچار سرماخوردگی می‌شوند، بیشتر آبریزش یا گرفتگی بینی دارند. آنفلوانزا برخلاف سرماخوردگی می‌تواند باعث مشکلات جدی در سلامتی مانند ذات‌الریه، عفونت‌های باکتریایی یا بستری شدن در بیمارستان شده و حتی گاهی منجر به مرگ شود.^۲

آنفلوانزا معمولاً به صورت ناگهانی شروع می‌شود. افرادی که آنفلوانزا دارند معمولا برخی یا همه این علائم را احساس می‌کنند:

• تب یا احساس تب و لرز
• سرفه
• گلو درد
• آبریزش یا گرفتگی بینی
• درد عضلانی یا بدن درد
• سردرد
• خستگی

برخی از افراد ممکن است اسهال و استفراغ داشته باشند، اگرچه این مورد در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است.^۴

توجه به این نکته ضروری است که حدود ۳۳٪ از افراد مبتلا به آنفلوانزا هیچ علائمی ندارند.^۵

ویروس آنفلوانزا چگونه منتشر می‌شود؟

آنفلوانزای فصلی در مناطق شلوغ از جمله مدارس و خانه‌های سالمندان به راحتی گسترش می‌یابد. وقتی فرد آلوده سرفه، عطسه یا صحبت می‌کند، قطرات حاوی ویروس در هوا پراکنده شده و می‌توانند تا یک متر گسترش یابند و افرادی‌که این قطرات را تنفس می‌کنند را آلوده نمایند.^۶ ممکن است فرد با لمس یک سطح یا شی آلوده به ویروس آنفلوانزا و سپس دست زدن به دهان، بینی یا احتمالاً چشم خود، به این بیماری مبتلا شود.^۶ برای جلوگیری از انتقال، افراد باید هنگام سرفه دهان و بینی خود را با دستمال بپوشانند و مرتباً دست‌های خود را بشویند.^۶

دوره سرایت بیماری و زمان شروع علائم آنفلوانزا چگونه است؟

افراد مبتلا به آنفلوانزا در سه تا چهار روز اول پس از شروع بیماری بیشترین ریسک انتقال‌دهندگی آنفلوانزا را دارند. بزرگسالان سالم ممکن است ۱ روز قبل از بروز علائم و تا ۵ الی ۷ روز پس از بیمار شدن، دیگران را آلوده کنند. کودکان و برخی افراد با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است ویروس را برای مدت بیش از ۷ روز انتشار دهند.

علائم می‌توانند حدود ۲ روز پس از ورود ویروس به بدن شروع شوند اما ممکن است این زمان از ۱ تا ۴ روز متغیر باشد. این بدان معناست که شما در این دوره ناقل بیماری هستید و می‌توانید آنفلوانزا را به شخص دیگری منتقل کنید حتی اگر از بیماری خود آگاه نباشید.^۶

آنفلوانزا فراتر از یک بیماری تنفسی است^۷

اغلب افراد ممکن است آنفلوانزا را به عنوان یک بیماری خطرناک نشناسند و آن را با علائم سردرد، آبریزش بینی، سرفه و درد عضلانی با سرماخوردگی شدید اشتباه بگیرند.^۸ آنفلوانزا یک بیماری ویروسی حاد است که باعث همه‌گیری یا اپیدمی‌های سالانه و گاهاً پاندمی می‌شود.^۷ هر ساله حدود ۱ میلیارد از افراد در سراسر جهان به آنفلوانزا مبتلا می‌شوند که از میان آن‌ها حدود ۳ تا ۵ میلیون بیماری شدید و حدود ۲۹۰,۰۰۰ تا ۶۵۰,۰۰۰ مرگ مرتبط با آنفلوانزا رخ می‌دهد.^۹ سالانه ۵ تا ۱۰٪ از بزرگسالان و ۲۰ تا ۳۰٪ از کودکان به آنفلوانزا مبتلا می‌شوند.^۱۰

همه گروه‌های سنی (حتی افراد سالم) در خطر ابتلا به آنفلوانزا هستند اما بعضی گروه‌ها بیشتر از سایرین در معرض این خطر می‌باشند: زنان باردار، کودکان زیر ۵ سال، افراد مسن یا بالای ۶۵ سال، افرادی که دارای بیماری‌های مزمن هستند (مانند دیابت، بیماری‌های مزمن قلبی، ریوی، کلیوی، متابولیکی، عصبی، کبدی یا خونی و افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی هستند (مانند افرادی که HIV دارند، شیمی‌درمانی می‌شوند یا داروهای استروئیدی دریافت می‌کنند). ^۱۱

بیشتر افرادی که به آنفلوانزا مبتلا می‌شوند طی چند روز تا کمتر از دو هفته بهبود می‌یابند، اما برخی از افراد در اثر ابتلا به آنفلوانزا دچار عوارضی مانند ذات‌الریه، عفونت‌های سینوسی و گوش، التهاب قلبی، مغزی یا عضله و نارسایی ریوی، نارسایی کلیه و یا دیابت می‌شوند. آنفلوانزا همچنین می‌تواند سیر بیماری‌های زمینه‌ای را بدتر کند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به آسم ممکن است در زمان ابتلا به آنفلوانزا دچار حملات آسم شوند و یا افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن قلبی ممکن است مشکلات بیشتری را تجربه کنند. بعضی از این عوارض می‌توانند سلامت فرد را تهدید کرده و حتی در مواردی منجر به مرگ شوند. ^۱۲

بستری شدن در بیمارستان و مرگ عمدتا در بین گروه‌های پرخطر رخ می‌دهد. در کشورهای صنعتی بیشترین مرگ‌ومیر ناشی از آنفلوانزا در میان افراد بالای ۶۵ سال اتفاق می‌افتد. اپیدمی‌های سالانه می‌توانند منجر به میزان بالای غیبت کارمندان و محصلین و کاهش بهره‌وری شوند. کلینیک‌‌ها و بیمارستان‌ها در دوره‌ی اوج بیماری بیش از حد تحت فشار قرار می‌گیرند.^۱۳

بهترین راه برای مقابله با آنفلوانزا چیست؟

بهترین راه پیشگیری از آنفلوانزا، تزریق سالانه واکسن است. ^۱۳